Een varifocale lens is een handmatig instelbare zoomlens waarmee u de focal length kunt regelen. De openingshoek wordt groter als u uitzoomt en kleiner als u inzoomt. Hierdoor kunt u de lens op verschillende afstanden van het object scherpstellen, wat meerdere werkafstanden mogelijk maakt. Hierdoor hoeft u niet voor elke specifieke werkafstand een andere lens te gebruiken. Tijdens de installatie optimaliseert u de focal length (zoominstellingen) en tijdens het gebruik laat u de instellingen onveranderd.
Auto Focus Zoom (AFZ) lenzen komen oorspronkelijk uit de beveiligings- en consumentenmarkt. Met deze zoomlens stelt u de camera automatisch scherp. Hierdoor is het beeld altijd scherp. Daarnaast heeft een zoomlens de optie om elektronisch bestuurd te worden. Ook dit wordt een Auto Focus Zoomlens genoemd, maar in dit geval moeten de focus en zoom op afstand worden bediend en niet standaard automatisch.
AFZ lenzen worden niet vaak gebruikt bij machine vision, omdat handmatige scherpstelling vaak de voorkeur heeft voor nauwkeurige scherpstelling. Vaker worden lenzen met een vaste scherpstelling gebruikt. Voor toepassingen waarbij de zoom en scherpstelling op afstand moeten worden geregeld, biedt de AFZ lens een geschikte oplossing.
In het algemeen worden zoomlenzen vaak varifocale lenzen genoemd. Net als de AFZ lens is de varifocale lens echter een type zoomlens. Het zijn allebei zoomlenzen maar dit zijn de belangrijkste verschillen:
Samengevat, bieden varifocale lenzen de meest geschikte oplossing voor situaties waarin precieze controle over de scherpstelling van het beeld vereist is. AFZ lenzen bieden een geschikte oplossing voor toepassingen die constant scherp gestelde beelden vereisen.